Posts

Rəssamlıqda german-skandinav mifologiyası

Image
Əvvəlki məqaləmizdə german-skandinav mifologiyası haqda danışmışdıq. Bu gün isə sizinlə həmin məqalənin ardı olaraq german-skandinav mifologiyasının rəssamlığa təsirləri haqqında danışmaq istəyirəm. Əvvəlcə onu bildirim ki, german-skandinav mifologiyasının incəsənətə çox böyük təsiri var. Rəssamlar da qədim və sirli mifoloji mənbələrdən sonsuz ilham alırlar. Skandinaviya mifologiyası müxtəlif tanrılar, qəhrəmanlar, epik hadisələr və fantastik varlıqlar boldur. Bu da rəssamları geniş bir mənbə ilə təmin edir. Özündə tarixi və mədəni mənbələrin xəlitəsini ehtiva edən bu mifologiya rəssamlar üçün sonsuz inkişaf və yaradıcılıq imkanları təqdim edir.  İndi isə gəlin german-skandinav mifologiyasının əzəmətindən təsirlənən bir neçə rəssamla tanış olaq:   Artur Rekem . İngilis rəssam Rekem fantastik və xalq nağıllarına aid illüstrasiyaları ilə tanınır. Xüsusilə skandinav mifologiyasından ilham alaraq çəkdiyi illüstrasiyalar, Qrimm nağıllarına bənzər bir atmosferə malikdir. Yon Bauer . İsveç

Kölgələri yaradan obyektdir, ya dolayı yolla günəşin varlığı?

Image
Hər ikisi həqiqətə yaxın olsa da, kiçik nüans var. Qəbul edək ki, obyektin var olması kölgə ilə nəticələnmir. Kölgə anlayışını yaradan günəş fövqüdür. Bəli, fövq. Çünki bu ulduz olmazsa, nəinki biz - obyekt, təbiət belə var olmazdı. Platon mağara alleqoriyasında həyatları boyu günəşi görməyən kölələri təsvir edir. Onlar zəncirlərdən ibarət həyat yaşayır və nəinki mağaranı tərk etmək, hətta istiqamətini dəyişib başqa tərəfə baxa bilmirlər. Onlardan yalnız biri bu zəncirlərdən xilas olur, reallıqla tanış olur.  Bütün bu gerçəkliyi görən digər kölələr onun "gözlərinin pozulduğunu" iddia edib, gülürlər. Platonun mağara alleqoriyasından olan bu hissə aydınlara münasibətin 2500 ildir dəyişmədiyini göstərir. Saramaqo "Korluq" əsərində yazırdı ki, hamının kor olduğu dünyada görmək çox təhlükəli bacarıqdır.  Müasir dünya isə artıq sürətlə dəyişir, inkişaf edir. Modern insan bu zəncirlərdən xilas ola bildiyi halda belə azadlığın yox, boşluğun əsirinə çevrilir. Zamanla həqiqət

German-skandinav mifologiyasına qısa baxış (I hissə)

Image
Bütün mifologiyalar arasında german-skandinav mifologiyası Qərb sivilizasiyasına təsir baxımından yunanlardan sonra ikinci yerdədir. Söhbət qədim german tayfalarından olan anqlların, saksonların, normanların və digər tayfaların e.ə. V əsrdən başlayaraq xristianlığı qəbul etdikləri dövrə kimi formalaşdırdıqları mifolojiyadan gedir. Bu mifolojiyanın əsas mənbəyi əslən islandiyalı nasir Snorri Sturlusona məxsus olan "Böyük Edda" və "Edda" adlı bədii əsərlərindəki mətnlərdir. Məhz bu sahəyə dair qiymətli məlumatlara məşhur Roma tarixçisi olan Tasitin qədim german əsatirləri əsasında yazdığı “Germania" (“Germanların mənşəyi və məskəni”) əsərində də rast gəlinir. Bəs bu mifologiya nədir? Bu german-skandinav mifologiyası əsrlər boyu alimləri, rəssamları və həvəskarları valeh edən hekayələr, tanrılar, qəhrəmanlar və kosmik mövzuların zəngin qobelenini insanlığa təqdim edir.  Bu mifologiyalar təkcə qədim german və Skandinaviya xalqlarının mədəniyyətinə və mənəvi inan

Avqust Fridrix Şenk "İzdirab" və "Yetim"

Image
  Rəsmdə qarğalarla əhatə olunan, kədərdən ağlayan, şaxtadan nəfəsi havada donan pərişan qoyun təsvir edilib. Ana qoyun quzusunun cəsədi üzərində dayanıb. Onlar ikisi də tünd, boz buludlu qış səmasının altında toplaşan qara qarğalarla əhatə olunublar. Qarğalar məsum şəkildə cəsədi parçalamaq üçün fürsət gözləyir. Bu mənzərə ilə rəssam bizə bir növ pyetanı xatırladır. Pyeta xristian incəsənətində istifadə olunan Bakirə Məryəmin oğlu İsa Məsihin ölmüş bədənini qucaqlayarkən təsvir edilən səhnədir. Rəssamın "İzdirab" əsəri qısa müddətdə məhşurlardığı üçün 1885-ci ildən rəsm etdiyi "Yetim" əsərində "İzdirab" əsərinin tərs versiyasından istifadə edib.  Bu dəfə rəssam anasının cəsədi üzərində dayanan quzunun qara qarğa sürüsü ilə əhatə olunan versiyasını rəsm edib.

İspan qripinin məhv etdiyi "Ailə"

Image
  Başlanğıcda fərqli adlanan əsər Eqon Şilenin qurmaq arzusunda olduğu xoşbəxt ailəni təsvir edir. Əsər Eqon Şilenin xanımı Edit hamilə olarkən çəkilib. Bu səbəbdən uşaq ananın ayaqları altında təsvir edilib. Rəssam əsəri onu gələcəkdə ​​gözləyən taledən tamamilə xəbərsiz rəsm etsə də, əsərə həzin və kədərli emosiya hakimdir. Rəsm olunan bədənlər narahat, yorğun və gərginliklə doludur. Tünd rənglər gerçəkləşmək də olan kədərli taleyin bütün ağırlığını çatdırır. Tabloda rəsm edilən ailədən bir neçə ay sonra əsər-əlamət qalmır. Rəssam və ailəsi İspan qripinə yoluxur. Hamiləliyinin altıncı ayında Edit vəfat edir. Editin vəfatından üç gün sonra Eqon Şile də 28 yaşında həyata gözlərini yumur. Bu əsər 1918-ci ildə "Vyana Secession"-un 49-cu sərgisində "Çöməlmiş cütlük" adı ilə nümayiş etdirilib. Rəssamın və ailəsinin vəfatından sonra onların şərəfinə əsərə "Ailə" adı verilir. Əsər hazırda Vyananın Belvedere muzeyində mühafizə edilir.

Anna Anker "Qüssə"

Image
  Anna Anker yuxudan ilhamlanaraq bu rəsmi çəkib. 70 illik yubileyi ilə bağlı verdiyi müsahibədə bunları deyib: "Rəsm edəcək mövzuların olmadığı bir dövr var idi. Gecə-gündüz bunu düşünürdüm. Sonra bir gecə yuxu gördüm. Qəbiristanlıqda bir xaçın altında ana və qızın görüşdüyünü gördüm yuxuda... Ana diz çökmüşdü, qızı da digər tərəfdə çökmüşdü. İkisindən biri ölmüşdü. Qəbiristanlıqdakı bu görüş mənim üçün o qədər canlı idi ki, səhəri gün onu rəsm etməyə başladım". Ananın dua üçün, yoxsa çarəsizlikdən barmaqlarını bir-birinə keçirdiyini, hətta bu qadınların kim olduqlarını da bilmirik. Amma Anna Ankerin öz anası ana obrazı üçün model olmuşdu.

İsa Məsih Andrea Pisanoyanın fırçasından

Image
  Bu freska İsa Məsihi Qiyamət Günündə nümayiş etdirmək üçün İncildəki müxtəlif görüntülərin və elementlərin birləşməsidir. Bu əsərin qeyri-adi təbiəti və təsvir gücü var. İsanın ayaqları altındakı dairəvi səth dünyanı, başındakı halqa isə ilahiliyi təmsil edir. İsanın sağ əli məhsuldarlığı simvollaşdırır, sol əlində isə ingiliscə “Mən dünyanın işığıyam” mənasını verən EGO SUM LUX MUNDI sözləri yazılmış kitab var. İsanın hər iki tərəfində çıraq kimi asılmış Alfa və Omeqa simvolları başlanğıc və son mənasını daşıyır. Dördlü təsvirlər dörd müjdəçini, dörd mələyi təmsil edir. Əsər Orta dövr rəssamı olan Andrea Pisanoya aiddir.